تأثیر عوامل فیزیوگرافی و ادافیک بر برخی ویژگی های کمی و کیفی درختان اُرس (مطالعۀ موردی: منطقۀ لاین- خراسان)

به منظور بررسی اثر مشخصه های محیطی شیب، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دریا و شکل زمین بر وضعیت کمی و کیفی توده های جنگلی اُرس در دامنه های هزارمسجد واقع در شمال خراسان رضوی، نقشه های این مشخصه ها تهیه و پس از تلفیق آنها، واحد های همگن مشخص شد. از روش استراتیفیکاسیون (مونه بندی) برای نمونه برداری استفاده شد. در هر واحد همگن، سه قطعه نمونۀ دایره ای به مساحت 1000 متر مربع برداشت شد. در هر قطعه نمونه، پس از برداشت نمونه ای از خاک سطحی و اندازه گیری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، نتایج با استفاده از تحلیل چندمتغیرۀ pca تجزیه وتحلیل شد. در هر قطعه نمونه، مشخصه های تعداد، رویۀ زمینی، ضریب قدکشیدگی، متوسط قطر برابرسینه، متوسط قطر تاج، درصد تاج پوشش، مقدار زادآوری، درصد درختان سالم و شاداب و درصد درختان آفت زده تعیین شد. نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر مشخصه های تعداد در هکتار، رویۀ زمینی، ضریب قدکشیدگی، سطح تاج پوشش و زادآوری و درصد درختان با شادابی متوسط پایه های اُرس تأثیر دارد. عامل شیب بر مشخصه های متوسط قطر برابرسینه، رویۀ زمینی در هکتار، میانگین قطر تاج، میانگین ارتفاع، درصد درختان با شادابی متوسط و نیز درصد درختان آفت زدۀ اُرس تأثیرگذار است. جهت جغرافیایی بر مشخصه های میانگین قطر برابرسینه، ارتفاع، ضریب قدکشیدگی، متوسط قطر تاج، درصد درختان شاداب و درصد درختان آفت زده مؤثر است. شکل زمین با مشخصه های ارتفاع کل، ضریب قدکشیدگی، متوسط قطر تاج و درصد درختان شاداب ارتباط معنی داری دارد. بر اساس نتایج تحلیل  pcaمی توان گفت فسفر، رس، ph و لای، بیشترین تأثیر؛ و درصد رطوبت اشباع کمترین تأثیر را بر اُرس دارد.